لالی انتخابی (Elective Mutism )
گاهی مدارس یا والدین، دانش آموزی را نزد دکتر یا روانشناس ارجاع می دهند به این دلیل که او در مدرسه صحبت نمی کند و یا در جلوی افراد خاص درست مثل افراد لال با اشاره ارتباط برقرار می کند. با توجه به توضیح فوق و طبق راهنمای طبقه بندی بین المللی بیماری ها، چاپ نهم- و ICD ص 229 ، لالی انتخابی بدین گونه تعریف شده است:
تعریف: لالی انتخابی یا گنگی اختیاری، ناتوانی اختیابی در سخن گفتن را گویند.
این گروه از دانش آموزان با آن که به نسبت سن خود، قدرت تکلم داشته و مشکل بیان و تکلم ندارند و حتی گاه فصاحت بیانی در مکان های مختلف از خود نشان می دهند، ولی در یک مکان خاص، از صحبت کردن، مصرّانه امتناع می کنند و این موقعیت، اغلب مدرسه است. آن ها هیچ گونه مشکلی از نظر درک بیانی ندارند بلکه به انتخاب خود مکان یا افراد خاصی را برای صحبت کردن بر می گزینند و در دیگر موقعیت ها با اشاره سر و دست و صورت، مقاصد خود را به اطرافیان می فهمانند. آن ها معمولاً بر اثر تمرین، مهارت های خوبی در به کارگیری علایم غیرکلامی برای برقراری ارتباط پیدا می کنند.
اغلب این دسته از کودکان به علت دور کردن خود از ارتباط اجتماعی دچار افت تحصیلی و یا حتی مردودی می شوند. معمولاً اختلالات رفتاری دیگری نظیر پرخاشگری مقابله ای یا لجبازی به حالت وسواس گرایانه از خود بروز می دهند . البته این اعمال در مکان غیر انتخابی برای تکلم است. مثلاً در منزل . ولی در مدرسه بسیار کمرو وخجالتی به نظر می رسند. البته دقت شود که این اختلال با کودکان گوشه گیر و انزواطلب اشتباه نگردد. زیرا در بچه های انزوا طلب هم این ویژگی در بعضی مواقع دیده می شود ولی تفاوت آن در این است که خیلی سریع تر از این بچه ها با دیگران ارتباط کلامی برقرار می کنند و حداقل با یک دوست نزدیک در مدرسه صحبت می کنند و یا با صدای آرام حرف می زنند در حالی که کودکان لالی انتخابی در مکان مورد نظر خود، برای امتناع از تکلم حتی با یک نفر هم ارتباط کلامی برقرار نمی کنند. شیوع آن نادر است و کمتر از یک درصد می باشد. و نسبت بین دو جنس برابر است.
سبب شناسی:
عامل روانی نقش اصلی دارد و در این افراد علت عضوی دیده نشده است. در واقع یک نوع مبارزه با اطرافیان می باشد. ممکن است به علت ضربه های روحی در گذشته یا مکان خاص موجب گردیده تا دانش آموز به این عمل دست بزند.
البته روانشناسان معتقدند کسانی که بعد از ضربه های روحی چنین اختلالی پیدا کنند، دارای یک استعداد درونی هستند. نقش مادر را نیز مؤثر می دانند. معمولاً مادرانی که بیش از حد، حالت حفاظتی از فرزند خود دارند، کودک را دچار ترس از بیگانگان یا ترس از جدایی می کنند، که به صورت لالی انتخابی بروز داده می شود. احتمال دارد جلوه ای از روابط منفی گرایانه ی اطرافیان و انتخاب چنین راه حلی، برای مبارزه با آن ها، دلیل این اختلال باشد.
خدایا به من زیستنی عطا کن که در لحظه ی مرگ بر بی ثمری لحظه ای که برای زیستن گذشته حسرت نخورم و مردنی عطا کن که بر بیهودگی اش سوگوار نباشم.